STANOWISKO DEPARTAMENTU PRAWA PRACY

MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 

Z 27 KWIETNIA 2011 R.

W SPRAWIE USTALANIA DODATKOWEGO URLOPU WYPOCZYNKOWEGO

DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH PRACOWNIKÓW

Zgodnie z art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2010 r. nr 214, poz. 1407 ze zm.) osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym (jeżeli nie jest uprawniona do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego dłuższego niż 10 dni roboczych na podstawie odrębnych przepisów).  

Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z wymienionych powyżej stopni niepełnosprawności (art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji). Uzyskanie uprawnień do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przez osobę niepełnosprawną ma takie skutki, że zwiększa wymiar zwykłego urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikom na podstawie kodeksu pracy, tj. obecnie z 20 dni do 30 dni oraz z 26 dni do 36 dni. Prawo do dodatkowego urlopu przysługuje pracownikowi niepełnosprawnemu nieprzerwanie - do momentu utraty statusu osoby niepełnosprawnej. Osoba niepełnosprawna, która raz nabyła wskazane uprawnienie, zachowuje do niego prawo, nawet jeśli następnie zmieni pracodawcę.

Należy również zaznaczyć, że zgodnie z art. 66 ustawy o rehabilitacji w sprawach nieuregulowanych przepisami tej ustawy, zastosowanie mają odpowiednio przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, kodeksu cywilnego oraz kodeksu pracy.

Mając na uwadze powyższe, odnosząc się do pytania dotyczącego możliwości udzielania w wymiarze proporcjonalnym urlopu dodatkowego, gdy pracownik nabędzie prawo do niego w trakcie roku kalendarzowego, wyjaśniamy, że pierwszy dodatkowy urlop wypoczynkowy osoba niepełnosprawna nabywa w całości (czyli w wymiarze 10 dni roboczych). Nawet jeżeli uzyska do niego prawo np. dopiero w grudniu danego roku. Wynika to zarówno z brzmienia art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, jak i z faktu, że nabycie pierwszego urlopu dodatkowego w trakcie roku traktowane jest jako urlop uzupełniający (a więc urlop ten nie podlega obniżeniu proporcjonalnie do okresu, w którym pracownik nie miał do niego prawa). 

Warto także nadmienić, że urlop w wymiarze proporcjonalnym może być stosowany jedynie w przypadkach ściśle określonych w art. 155¹ (ustanie stosunku pracy) oraz w art. 155² k.p. (np. po trwającym co najmniej miesiąc okresie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego).

Odpowiadając natomiast na drugie pytanie dotyczące wyliczania urlopu dodatkowego w stosunku do wymiaru etatu, wyjaśniamy, że zgodnie ze wspomnianym art. 66 ustawy o rehabilitacji w sprawach nieuregulowanych przepisami wskazanej ustawy, zastosowanie mają m.in. przepisy kodeksu pracy. Wykorzystanie i udzielenie dodatkowego urlopu wypoczynkowego przez pracownika niepełnosprawnego odbywa się na zasadach określonych w kodeksie pracy. W związku z tym, ustalając wymiar urlopu pracownika niepełnosprawnego zatrudnionego na część etatu, należy najpierw obliczyć łączny wymiar urlopu (tj. 26 dni + 10 dni = 36 dni), a następnie ustalić ten wymiar proporcjonalnie do wymiaru etatu.